De fijnste mosterd wordt in Frankrijk gekweekt, de naam van de plaats Dijon is vast wel bij iedereen wel bekend. Het is een plant die langs akkerranden of in de berm groeit, van oorsprong een wilde plant dus. Sinds de 16e eeuw wordt de plant gekweekt voor consumptie in vele delen van Europa.
Veel mensen vinden de smaak nogal scherp. Verassend genoeg is die ervaring totaal anders als je op mosterdzaad kauwt. Dan proef je een aangenaam milde en kruidige smaak. De scherpe smaak ontstaat pas tijdens het proces van de mosterdbereiding.
Zelf hebben we nog geen mosterdplant staan op onze kruidentuin, maar gezien de vele mogelijkheden is het zeker een optie!
Hoe ziet de mosterd plant er uit?
De zwarte mosterdplant is een éénjarige plant, met een vertakte stengel die een meter hoog wordt. De onderste bladeren zijn geveerd, de bovenste bladeren smal en spits.
De gele (of witte) mosterd is een éénjarige, rechtopstaande plant die 30 cm hoog wordt. Deze plant heeft geveerde bladeren. De bloemen zijn geel en staan in schermen. De vrucht is een peul die bleek gele zaden bevat.
Verschillende soorten
Er zijn 2 verschillende soorten mosterd: Sinapis Alba; gele (ook wel witte mosterd genoemd), deze krijgt bleek gele zaden. De Brassica Nigra; zwarte mosterd krijgt zwarte zaden.
Mosterd verzorgen. De meest gestelde vragen
Beide soorten mosterd vragen een andere verzorging. Dat is ook niet zo gek, omdat je de gele mosterd binnen zaait, wat het hele jaar door kan. De zwarte variant wordt bijten in het veld gezaaid, en het duurt langer voor je die kan oogsten.
Mosterd snoeien, wanneer doe je dat?
Omdat mosterd een éénjarige plant is, hoeft die niet gesnoeid te worden. De hele plant wordt geoogst, en opnieuw gezaaid. De gele zo vaak je maar wilt, de zwarte 1x per jaar.
De planten stengels die geoogst zijn, worden bij elkaar gebonden en te drogen gehangen om na te rijpen. Doe dit op een droge luchtige plaats boven een tafel of lap om de zaden op te vangen.
Wanneer kun je het beste mosterd zaaien?
In de lente worden de zaadjes van de zwarte mosterd in de volle grond gezaaid. Maak hiervoor voren, die 3 cm uit elkaar liggen. Aan het eind van de zomer worden de planten geoogst en de zaden eruit gehaald.
Gele (witte) mosterd wordt in ondiepe bakken dicht bij elkaar gezaaid in vochtige grond. Deze bakken kun je heel goed in de vensterbank zetten. Na 3 weken kun je de mosterdplant al snijden.
Wat is de bloeitijd van mosterd?
Zwarte mosterd bloeit van juni tot augustus. De bloemen zijn helder geel en daarnaast worden er vierkante, kort gesnavelde hauwen gevormd, waar de zaden in zitten. Elke hauw bevat 4-8 zaadjes.
Gele (of witte) mosterd krijgt gele bloemen, wanneer die bloeien is afhankelijk van wanneer je ze gezaaid hebt. Dit kan het hele jaar door.
Hoe winterhard is mosterd?
De éénjarige plant is niet winterhard. Maar dat hoeft ook niet, omdat de hele plant geoogst wordt. En de gele mosterd wordt binnen gekweekt.
Kun je mosterd stekken?
Mosterd kun je alleen zaaien.
Mosterd verplaatsen of verplanten
Wanneer je de mosterd eenmaal gezaaid het, kun je die het beste op z’n plek laten staan. De groei van de eenjarige plant wordt verstoord als je de wortels beschadigd door ze uit de grond te halen. Zoek dus een plekje in je tuin waar de plant een paar maanden kan blijven staan.
Hoe vaak moet je een mosterd plant water geven?
De mosterdplant houd van vochtigheid. Hou dus goed in de gaten dat de grond niet te droog wordt.
Zon of schaduw?
Omdat de plant oorspronkelijk uit het Middelandse zeegebied komt, houdt hij zeker van zon en warmte.
En de bemesting?
Bemesten bevordert de opbrengst. Verder is het ook goed om onkruid rondom mosterdplanten weg te halen: ze dulden geen onkruid om zich heen. En dat komt de opbrengst zeker niet ten goede!
Mosterd in huis, in potten of in de tuin?
Gele mosterd is zeker geschikt om in huis te telen. Het groeit snel, dus ook leuk om met kinderen te zaaien. Zorg wel voor een warme zonnige plek.
Geschiedenis en weetjes
Mosterd komt oorspronkelijk uit het Middelandse zeegebied. Inmiddels komt de plant ook in Europa voor, waar ze volop wordt geteeld. Volgens de volksoverleveringen werd mosterd al gebruikt in de vorm van kompressen en voetbaden. Dit was bedoelt om het bloed en weefselvocht van het hoofd naar de benen te krijgen. Dit is verder niet wetenschappelijk onderzocht.
Het kruid behoort tot de zeer oude cultuurgewassen en wordt zelfs al in de Bijbel genoemd. Door de Romeinen meegenomen naar onze streken, waarna het een geliefd kruid werd in kloostertuinen.
Dijonmosterd, de meest bekende en verfijnde, wordt bereid uit kappertjes en ansjovis met dragonazijn. In 1382 schonk Philips de Stoute het stadswapen aan deze stad als dank voor het mooie product.
Tegen het eind van de 18e eeuw vond Mrs. Clements uit Engelend de moderne methode uit om mosterd met meel aan te maken.
Ook leuk: recepten / gebruik en producten
Er zijn zoveel gerechten waarin mosterdzaadjes gebruikt kan worden, zoals komkommer in zuur met mosterdzaadjes. Een simpel te maken gerecht uit de Caraibische keuken. En dan eerst wel je eigen mosterdzaadjes verbouwen natuurlijk.
Of bijvoorbeeld mosterdsoep is er ook in vele variaties te vinden op internet. Hier hebben wij geen recept aan toe te voegen, alleen dat het lekker is om te proberen. Voor als je van een pittig soepje houd.
Mosterdomslagen
Deze werden vroeger op verschillende manieren gebruikt.
Voordat de antibiotica bestond was het een goed werkend huismiddel vanwege de verzachtende werking op de luchtwegen. Hoe ze dat deden? In een vijzel een handvol mosterdzaden stukmaken. In een bakje met 4 eetlepels warm water overgieten en even laten staan, totdat je de mosterdlucht goed kan ruiken. Smeer het mosterpapje uit op een schone zakdoek en leg dit op je borst. Wikkel er een wollen sjaal omheen om alles goed warm te houden. Laat het ongeveer 20 minuten zitten.
Wanneer je last hebt van stijve en stramme spieren, kun je volgens de volksgeneeskunst uit vroegere tijden ook een mosterdomslag gebruiken. Het is hierbij wel belangrijk om te weten of jouw huid snel gevoelig reageert, want de mosterd kan een allergische reactie of geirriteerde huid veroorzaken.
Een mosterdomslag stimuleert de doorbloeding van de huid en laat de huidtemperatuur stijgen.
Roer 3 eetlepels vers gemalen mosterdzaden met warm water tot een brij. Leg deze brij op de pijnlijke plek en laat het maximaal 10 minuten inwerken. Dit kun je 3x daags herhalen, en na toepassing de huid insmeren met créme.
In de keuken
Mosterd is niet meer weg te denken uit onze keukens. Het is een universeel toepasbaar product, dat past bij verschillende gerechten die wel wat pit kunnen gebruiken. Wie kent er niet het likje op de kaas of wordt op een feestje? Wil je zelf mosterd maken: leuk om het eens uit te proberen!
Mosterd is een smaakmaker in warme en koude sauzen en kan goed in combinatie met gember, citroen en ui.