Voor ons is de kennismaking met zelf kruiden kweken één grote ontdekkingstocht. Welkom in onze wereld vol met onbekende schatten, want dat is wat al die heerlijke kruiden uiteindelijk zijn, toch? Maar wat zijn kruiden? Een bekende uitspraak is: “alle kruiden zijn planten, maar niet alle planten zijn kruiden”. Meestal hebben we het dan over planten die nuttig zijn als voedingsmiddel. Dat kan zijn in de vorm van smaakmaker, vanwege de medicinale werking of als thee.
Wij willen ons op deze plek vooral richten op het zelf kruiden kweken en hoe je er thee van zet. Kruidenthee is erg lekker, en je maakt optimaal gebruik van de gunstige eigenschappen, zonder al te veel moeite! Op onze kruidentuin hebben we verschillende soorten thee staan, waar we eindeloos mee kunnen variëren en combineren.
Daaronder vind je nog een aantal van onze favoriete kruidenplanten en andere recepten die daar lekker mee zijn!
De verschillende soorten kruiden op onze tuin
Op onze kruidentuin hebben we verschillende soorten kruidenthee staan. Diverse soorten munt staan in potten, zoals bananenmunt, appelmunt, chocolademunt en Marokaanse munt. Leuk om een keer de verschillen te proeven! De ananasmunt groeit inmiddels op het hele volkstuinen complex.
Leuke anecdote: van mijn vader kreeg ik jaren geleden een stek van de ananasmunt. Elk jaar stekte ik deze weer zorgvuldig, want ik vond de zachte munt smaak heerlijk! Toen hij overleed, was ik nog zuiniger op deze plant, ook als herinnering aan hem. Een aantal jaren later kreeg ik zelf een stukje grond, op het volkstuinen complex waar hij altijd zijn tuin had. En tot mijn verbazing, kom ik overal deze ananas munt tegen, munt all over the place! Laatst zei iemand tegen mij: “vast een grapje van je vader”. Wie weet, dat zou zomaar kunnen!
Verder hebben we ook citroen melisse en citroen verbena staan, met hun zoete citroenachtige geur.
Kruiden zelf kweken, een leuke ontspanning
Het kweken van kruiden is in de meeste gevallen heel makkelijk. Daar hoef je geen eigen kruidentuin voor te hebben, al is dit wel leuk! Zelf vinden we het een fijne ontspannen bezigheid om in de kruidentuin bezig te zijn. Lekker met de handen in de aarde, de wind door je haar of het zonnetje op je rug. Het is inmiddels een plek om te ontspannen en bij te komen van de drukte van alle dag. Helemaal in het hier en nu: hoe mindfull is dat!
Je kunt ook heel simpel kruiden kweken in je eigen vensterbank. In een potje met aarde zaai je wat zaadjes en zet het voor het raam in het zonnetje. Hoe meer zon de plantjes krijgen, hoe beter ze groeien en hoe aromatischer het blad wordt. In de zomer kun je die kruiden natuurlijk ook in je achtertuin of op het balkon zetten, in potten of in de border. Zolang de plantjes maar voldoende warmte krijgen van de zon.
Munt, citroenmelisse en citroen verbena kun je prima kweken in de achtertuin of op je balkon. Geef ze dan wel regelmatig voldoende water! Het is wel aan te raden om het in een pot te zetten, deze kruidenplantjes zijn echte woekeraars. En wij kunnen het weten, omdat ons hele volkstuinen complex er vol staat met munt. Niet dat het erg is trouwens, want heel veel collega’s op kantoor zijn blij met de grote munt oogst.
Wanneer je de plantjes in een kruidentuin gaat zetten, is het goed om te weten op welke plek ze het beste tot hun recht komen. Bijvoorbeeld munt en citroenmelisse hebben voldoende schaduw nodig en een vochtige grond. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld lavendel en rozemarijn, die het beter doen op en droge grond. Het is leek en ontspannend om in kruidenboeken te speuren naar weetjes over kruiden.
Het onderhouden van de plantjes
Zelf hebben we een grote houten bak, met daarin de verschillende soorten munt, ieder in zijn eigen vak. We zijn begonnen met een aantal stekjes. Het is wel verstandig om die niet bij elkaar te zetten, want het groeit snel door elkaar heen.
Munt planten kun je prima stekken. In het voorjaar de planten die de winter overleefd hebben uit de pot halen. Deze plant kun je voorzichtig in stukken scheuren, de wortels voorzichtig los woelen en de nieuwe plantjes in verse aarde zetten.
In het onderhoud hebben ze verder niet veel nodig: regelmatig water geven, met af en toe een beetje mest, dat is alles!
Hoe kun je het beste kruidenthee zetten?
Al die verse kruiden zijn natuurlijk heel geschikt om er thee van te zetten. Maar hoe doe je dat nou?
Volgens de kruidengeneeskunde kan dit kan op verschillende manieren.
- Maceraat: de thee wordt gezet door met koud water een aftreksel te maken van de plant of onderdelen daarvan. Laat de thee dan enige tijd trekken.
- Infusi: de thee wordt gezet door de kruiden met heet water te overgieten en enige tijd te laten trekken.
- Decoct: de kruiden worden enige tijd met het water mee gekookt.
Verschillende soorten munt
Muntblaadjes zijn verfrissend voor de mond en ondersteunen een goede spijsvertering. Daarom is een kopje muntthee een goede afsluiting van je maaltijd!
Tegenwoordig zijn er verschillende soorten munt, zoals we hier boven al genoemd hebben. Het is een kwestie van smaak welke munt soort je het lekkerst vind. Marokaanse munt en chocolademunt zijn sterker van smaak, persoonlijk houd ik meer van de minder sterke smaken.
Alle munt soorten zijn lekker om te drinken als thee, maar ook bijvoorbeeld in de salade of als garnering voor zomerse deserts, drankjes en bowls.
Zelf kruiden kweken: recepten met munt
Verse muntblaadjes zijn niet alleen lekker om er thee van te zetten, met bijvoorbeeld honing. Minder bekend is dat je ze ook aan het eten kunt toevoegen. Op internet zijn er volop recepten te vinden, om je op nieuwe ideeën te brengen, zoals pittige courgette met munt, of verse pesto van muntblaadjes in plaats van basilicum.
Zelf verse muntthee maken is heel eenvoudig. In een theeglas die je een aantal muntblaadjes, zoveel als je zelf lekker vind. Hierover giet je kokend water en klaar ben je! Wat ik zelf lekker vind, voor een iets pittigere smaak, is om er een stukje gember bij te doen. Of om de munt te combineren met citroen melisse of citroen verbena. Een verrassend lekkere combinatie!
Waar smaakt het lekker bij?
Een heerlijke combinatie voor in de zomer is een vruchtensalade van aardbeien en meloen, met een paar verse muntblaadjes. Wist je dat munt ook lekker is in combinatie met gegrilde groente, zoals courgette?
Of in combinatie met gesmolten boter bij verschillende soorten groente, zoals snijbonen, komkommer en kool.
Kruiden planten met citroensmaak
Citroenmelisse en Citroen verbena zijn heerlijk geurende planten, waar veel mogelijkheden mee zijn. De verbena (in het Frans heet het verveine), wat wel chic klinkt! Beide citroen planten groeien gemakkelijk en voor je het weet heb je heel veel. Het nadeel van de verbena is, dat die niet tegen de winterkou kan. Dit zijn ook dingen waar je rekening mee moet houden bij het zelf kruiden kweken. Want als je pech hebt, overleeft hij een strenge winter niet. De citroen melisse is meer een overlever.
Recepten met citroenmelisse en citroen verbena
Citroen melisse azijn is eenvoudig te maken. Je hebt ongeveer 10 stengels nodig van deze plant: haal de blaadjes eraf en doe ze in een weckpot, voeg wat zwarte peper toe voor de smaak. Vul de weckpot met witte wijn azijn en laat het geheel twee weken staan. Daarna zeef je het goedje en doe je de citroen melisse azijn in een mooie fles. Weer eens wat anders om te gebruiken in een sla dressing! Op smulweb vind je nog veel meer recepten met citroen melisse.
Van de citroen verbena kun je thee zetten, maar voor de variatie kun je ook eens ijsthee maken. Zo nodig kun je daar suiker aan toe voegen! Lekker verfrissend en een goed alternatief voor frisdrank.
Waar smaakt het lekker bij?
Citroenmelisse is verrassend genoeg ook lekker als pesto, of om het te gebruiken in een sla dressing. Ook heerlijk in een sapje.
Zelfs top chef Herman den Blijker heeft de citroen verbena ontdekt om mee te koken. Hij omschrijft de geur als citroenachtig, maar dan verfijnder. Een geur waarvan je als kok zin krijgt om te koken.
Volgens hem is het bij koks een geliefd kruid om een infusie met suiker te maken en dit te verwerken tot sorbet ijs.
Tips en weetjes
- Verse munt thee tijdens het werk, verhelderd het hoofd, lekker als je even een dipje hebt!
- Munt thee bevorderd de spijsvertering, lekker om na het eten te drinken dus!
- Heb je wel erg veel munt? Dan kun je deze ook drogen, zodat je een voorraadje hebt voor de winter.
- Voor een frisse adem, kun je op een munt blaadje kauwen.
- Gedroogde munt is lekker in combinatie met gedroogde eucalypthus, lavendel en tijm. Deze combinatie in een geurzakje, voor momenten dat je een geestelijke opkikker kunt gebruiken. Bijvoorbeeld tijdens een lange autorit of als je lang geconcentreerd bezig moet zijn.
- Citroengeur is goed tegen de muggen, zet je citroen planten dus maar lekker naast je terras.
- Citroenmelisse is rustgevend, probeer eens een kopje van deze thee voor het slapen gaan. Ook wordt beweerd dat het goed is voor de hersenen, en het geheugen versterkt. Als dat zo is, lijkt mij dat mooi meegenomen als je toch van een kopje van deze thee geniet.
- Wil je een echte bijen plant: de citroen melisse is een echte bijen vriend.
